Grad Pirot se nalazi u jugoistočnom delu Srbije i administrativni je centar Pirotskog okruga. Smešten je na kapiji između istoka i zapada jer izlazi na važnu međunarodnu transverzalu puteva - Koridor 10, кoji povezuje Evropu sa Azijom. Ova transverzala bila je poznata još u rimsko doba pod imenom ”Via militaris”.

Ono što ga izdvaja i čini posebnim je njegova bogata tradicija, burna i duga istorija, kulturna i prirodna bogatstva, običaji i divni ljudi, koji su iznad svega gostoljubivi i pravi domaćini. Danas je Pirot grad koji uspešno spaja tradicionalno i moderno i prepoznatljiv, ne samo po kulturno-istorijskom i turističkom potencijalu, već i kao važan privredni centar ove regije

Smešten je između tri planine: Suve planine, Sukovskih planina, i nadaleko poznate Stare planine. Stara planina je najveća i najlepša planina u Istočnoj Srbiji sa najvišim vrhom Midžor (2169m). Ona ima velika prostranstva sa pašnjacima, šumama i vodenim tokovima. Park prirode Stara planina je najveće zaštićeno prirodno dobro u Srbiji, sa preko 300 km markiranih i obeleženih staza za planinarenje, pešačenje, planinsko trčanje, planinski biciklizam, a uskoro biće i staze za jahanje, kao i druge sadržaje.

Sa teritorije Pirota na Staru planinu se može doći iz tri pravca:

Prvi je pravac “Pirot-Zavojsko jezero-kameno selo Gostuša”. Zavojsko jezero se nalazi u srcu Stare planine, odličnog je kvaliteta planinske vode, bogato ribom i idealno je mesto za jednodnevne i višednevne izlete. Kameno selo Gostuša predstavlja predivan ambijent kulturno-istorijske celine.

Drugi pravac je “Pirot-Temska-Topli do”. Kroz selo Temska protiče reka Temštica, nastala spajanjem Toplodolske reke i reke Visočice iz Zavojskog jezera i čini jedan od najlepših kanjona u Srbiji na crvenom peščaru, tzv. Kanjon reke Temštice ili “mali Kolorado”. Planinsko selo Topli do, jedno od najlepših sela u Srbiji, poznato je kao oaza staroplaninskih vodopada poput vodopada Pilj, Kurtulskog i Čunguljskog vodopada.

Treći pravac je “Pirot- Rsovci-Vrelo-Dojkinci-Slavinja”. To je najposećeniji pravac na Staroj planini sa obiljem turističkih lokaliteta i mogućnostima za boravak na selu. Na ovom putu je i selo Dojkinci (900mnv) u kome se nalazi planinarski dom Dojkinci.

Pored Stare planine, na teritoriji Pirota se nalazi i Specijalni Rezervat prirode ”Jerma”, koji treba obići zbog interesantnih lokaliteteta i objekata. On počinje još od sela Sukova, Sukovskog manastira, Sukovskog jezera, pa se prostire sve do manastira Poganovo.

Kada se dođe u Pirot, može se mnogo saznati i o pirotskom govoru, pirotskom ćilimarstvu, istorijskim i kulturnim spomenicama. Nezaobilazno mesto je Muzej Ponišavlja koji je smešten u objektu narodnog graditeljstva, kući malog Riste, sa stalnim i promenljivim postavkama prikaza kulture i običaja ovog kraja i načina života. Ali istorija Pirota se tek u celini može sagledati kada se obiđe Srpsko srednjevekovno utvrđenje Momčilov grad i jedinstvene duhovne svetinje poput Manastira Sv. Đorđe iz 14. veka u Temskoj, Manastira Sv. Jovana Bogoslova ili Poganovskog manastira iz 14.veka, Manastira Presvete Bogorodice ili Sukovskog manastira (19.vek) i pećinske crkve Sv. Petra i Pavla u selu Rsovci sa jedinstvenom freskom “Ćelavog Isusa” i još mnogo drugih svetinja zbog kojih Pirot ponosno nosi ime “Mali Jerusalim”.

Lokalna gastronomija Pirota i bogate okoline je rezultat viševekovne tradicije i prirodnog okruženja. Ona čini poznate pirotske brendove poput čuvenog pirotskog kačkavalja, pirotske peglane kobasice, staroplaninske jagnjetine, staroplaniske trpeze, pirotskog roštilja, staroplaninskog meda i rakije i jedan je od posebnih doživljaja koje ne treba propustiti.

DOBRO JE ZNATI:

Broj stanovnika grada Pirota: 38.758;

Broj stanovnika Pirota sa okolnim selima: 57.928;

Površina grada Pirota: 1.232 km2;

Nadmorska visina grada Pirota: 367 mnv;

Službeni jezik: srpski;

Dan grada Pirota: 28. Decembar;

Slava grada Pirota: Velika Gospojina, 28. Avgust.

Putni pravci:

- Beograd–Pirot: 305 km

- Niš–Pirot: 70 km

- Pirot–Gradina (granica sa Bugarskom): 30 km